Kredyty waloryzowane do waluty obcej – czy są instrumentami finansowymi?

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w swym wyroku z 3 grudnia 2015 r. C 312/14 wydanym w sprawie Banif Plus Bank zwrócił uwagę, że pkt. 2 ustępu 1 artykułu 4 dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 21 kwietnia 204 roku należy rozumieć i stosować w postępowaniu przed sądem w taki sposób, że niektóre transakcje wymiany dokonywane przez instytucję kredytową (m.in. bank) w oparciu o postanowienia umowy kredytu denominowanego w walucie obcej (takiej jak umowa, której podstawowe elementy określa w Polsce Prawo bankowe w art. 69) mają charakter niesamodzielny, pomocniczy wobec głównej umowy kredytu.

Kredyty waloryzowane do waluty obcej

Niektóre transakcje w oparciu o postanowienia umowy kredytu denominowanego w walucie obcej, wspomniane powyżej, mają za zadanie określenie kwoty udzielanego kredytu w oparciu o kurs kupna dewiz zastosowany przy uruchomieniu środków, a wraz z tym ustalenie wysokości poszczególnych rat. Ustalenie to zachodzi na podstawie kursu sprzedaży określonej w umowie waluty (w Polsce i innych krajach „nowej Unii” w ostatniej dekadzie przeważał CHF).

Jednak nie instrument finansowy?

Mając na uwadze wyżej wspomniane orzeczenie TS UE nie można z prawnego punktu widzenia, twierdzić, by kredyty zabezpieczone hipotecznie, a przy tym waloryzowane do waluty innej niż złoty były instrumentem finansowym w sensie przyjętym przez prawo unijne i polskie (tak np. M. Jabłoński i K. Koźmiński, Bankowe kredyty waloryzowane do kursu walut obcych w orzecznictwie sądowym, Warszawa 2018).

Dyrektywa MIFID I

Ze względu na taki stan rzeczy nie znajdzie do nich zastosowania dyrektywa MIFID I, w tym jej regulacje określające obowiązki informacyjne banków wobec potencjalnych klientów. Nawet przed wydaniem wyroku Trybunału, o którym mowa wyżej, brak zastosowania dyrektywy MIFID I do kredytów walutowych można było wywieźć z odmiennego w stosunku do kredytów hipotecznych charakteru instrumentów i usług, których ten akt prawa europejskiego dotyczy.

Celem dyrektywy jest ujednolicenie prawodawstwa krajów członkowskich dotyczącego funkcjonowania rynku instrumentów finansowych. Ich funkcje ekonomiczne są całkowicie odmienne niż kredytów hipotetycznych, zwłaszcza zawieranych z konsumentami. By zapewnić realizację swych celów i usunąć wątpliwości adresatów, również w tekście dyrektywy określono wyraźnie jakich rodzajów umów dotyczy (Art. 4 ust. 1).